Table of Contents
Toggle
تری سدیم فسفات چیست؟ از تری سدیم فسفات (TSP) با نام های دیگری از جمله سدیم فسفات، تری فسفات سدیم، تری سدیم اورتوفسفات و پنتا سدیم تری فسفات نیز یاد می شود. این ماده به دو نوع بی آب و 12 آبه عرضه می گردد و به عنوان یک ماده شیمیایی امولوسیون کننده شناخته شده است. تری سدیم فسفات با قدرت قلیایی بالا و PH 12 به راحتی در آب حل گردیده و در صورت حرارت تا دمای 76 درجه سانتی گراد آب خود را از دست می دهد.
گرید خوراکی این ماده به عنوان یک عامل نگهدارنده در انواع غذاها از جمله گوشت، بستنی، کنسرو، کیک، سس و نان مورد استفاده قرار می گیرد و از این ماده جهت حفظ لزجت شیر، ممانعت از جداشدن فاز آبی در شیر منجمد و بهبود بافت پنیر استفاده می گردد. از دیگر موارد استفاده از تری سدیم فسفات در صنعت می توان به استفاده از آن در: تولید کاغذ، آبکاری الکتریکی، حلال رنگ در رنگرزی، پاک کردن سطوح قبل از رنگ کاری، ساخت لاستیک، دباغی چرم، مکمل های ورزشی، خمیر دندان، تصفیه شکر، چاپ عکس، مواد شوینده و نگهدارنده رطوب در خوراکی ها و سختی گیر در بویلر ها اشاره نمود.
ساختار فیزیکی این ماده به صورت 12 آبه بوده و در مجاورت با آب می تواند آسیب جدی به فلزات وارد نماید. از تری سدیم فسفات در گذشته به عنوان یک ماده اولیه اصلی در تولید شامپو و صابون استفاده می گردید. اما در حال حاضر به علت محدودیت های محیط زیست استفاده از این محصول کمتر گردیده است. این ماده در آب محلول و در اتانول نامحلول می باشد و هرگز نباید در محیط بسته مورد حرارت قرار گیرد، زیرا باعث تولید گاز های سمی فسفواکسید و سدیم اکسید می گردد. همچنین این ماده در صورت وجود رطوبت بر سطح فلزات باعث خوردگی آنها می شود.
تری سدیم فسفات کاربردهای فراوانی دارد از جمله کاربردهای این ماده می توان به استفاده از آن در آبکاری الکتریکی، حلال رنگ در رنگرزی، پاک کردن سطوح قبل از رنگ کاری، دباغی چرم، تولید کاغذ، تصفیه شکر، ساخت لاستیک، خمیر دندان، چاپ عکس، مکمل های ورزشی، مواد شوینده و نگهدارنده رطوب در خوراکی ها و سختی گیر در بویلر ها اشاره کرد. این محصول به دو نوع صنعتی و خوراکی به شرح ذیل طبقه بندی می گردد:
تری سدیم فسفات که حاوی 12 مولکول آب متبلور می باشد در اغلب صنایع از جمله: تصفیه آب، صنایع غذایی، صنایع شوینده، سرامیک، معدن،دیگ های بخار، صنعت کاغذ سازی،تصفیه شکر، پتروشیمی و نیروگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
تری سدیم فسفات خوراکی پودر سفید رنگ و مناسبی جهت مصارف خوراکی بوده به نحوی که از آن در اغلب محصولات گوشتی و کنسروها به عنوان یک ماده نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد.
تری سدیم فسفات ها در دو گرید خوراکی و صنعتی موجود می باشد، گرید صنعتی آن در مواد شوینده و رنگ ها مورد استفاده قرار گرفته و گرید خوراکی آن به علت میزان مصرف ناچیز تری سدیم فسفات در محصولات غذایی برای سلامتی انسان ضرر ندارد. در عین حال گروه های ذیل باید از مصرف این ماده افزودنی در غذاها جلوگیری کنند:
کلیه در بدن انسان همانند فیلتر عمل میکند و مواد ضایع را از خون جدا می نماید که از جمله این مواد فسفرها نیز میباشد، در مواقعی که کلیه فرد دچار مشکل باشد، حذف این مواد با مشکل مواجه گردیده و وجود بیش از اندازه فسفر در بدن باعث آسیب به رگ ها و کلسیفیکاسیون می گردد.
مصرف بیش از اندازه فسفات ها از جمله تری سدیم فسفات در افزودنی های مواد غذایی می تواند به سلامتی استخوان ها آسیب وارد کند، اما در صورت استفاده به میزان استاندارد، برای سلامتی استخوان ها مفید می باشد و می تواند تا 23 درصد به رشد فیبروبلاست کمک کند.
استفاده نامناسب و بیش از اندازه از محصولات شامل افزودنی فسفرها باعث التهاب روده و کولیت می گردد.
مصرف بیش از اندازه فسفات ها از طریق ایجاد یون های کلسیفات در جریان خون می توان باعث کلسیفیکاسیون عروق و سایر بیماری های قلب و عروق گردد.
در صورت استفاده بیش از از اندازه از مواد غذایی فرآوری شده، احتمال افزایش دریافت تری سدیم فسفات به عنوان یک ماده افزودنی در این محصولات وجود دارد و باید به طور معمول استفاده از محصولات فرآوری شده و فست فود ها را تا حد ممکن به پایین ترین میزان خود رساند.
به نحوی که طبق تحقیقات انجام شده میزان دریافت فسفر در مردم آمریکا به علت افزایش بیش از اندازه در مصرف فست فودها، از 10 درصد به 15 درصد افزایش یافته است. جهت جلوگیری و کنترل میزان دریافت بدن از فسفرها می توان از غذاهای ذیل تا حد امکان اجتناب نمود:
محصولات دیگر ما: خاک دیاتومه، پلی آلومینیوم کلراید، هیدروکسید پتاسیم، تری سدیم فسفات، سیلیکاژل، قیر، سدیم تری پلی فسفات، مونو کلسیم فسفات، Bitumen، اسید سیتریک، مولکولارسیو، آلومینای فعال، زغال اکتیو، کربنات پتاسیم ، اسید اگزالیک، خاک رنگبر ، تیتانیوم دی اکسید، ، اسید استئاریک، گوارگام ، هگزا متا فسفات سدیم ، اسید بوریک ، زانتان گام ، دی سدیم فسفات ، مونو سدیم فسفات ، سی ام سی ، سولفات پتاسیم ، فسفریک اسید ، کات کبود ، مونو آمونیوم فسفات ، اوره ، گوگرد ، کائولین , کربنات سدیم، سیلیکاژل