Table of Contents
Toggle
خاک دیاتومه (Diatomaceous earth) که از آن با نام های خاک دیاتومیت، خاک دیاتومید، کیسلگور یا کیزلور (kieselguhr) نیز یاد می شود، نوعی خاک می باشد که حاصل از بقایای فسیلی جلبک های تک سلولی پوسته سخت متعلق به خانواده جلبک های دریایی باسیلاریوفیس به نام دیاتومه حاصل شده است. رسوبات خاک دیاتومه معمولاً به صورت ریز دانه بوده و اسکلت خاک دیاتومه از ماده ای طبیعی به نام سیلیس ساخته شده است، به همراه سیلیس مقادیر ناچیزی از مواد آلی، رس و در برخی موارد رسوبات آتشفشانی نیز مشاهده می گردد.
با توجه به آنکه خاک دیاتومه از دیواره سلولی تشکیل شده است قابل تبدیل به پودر می باشد و شایان ذکر است که دیواره سلولی خاک دیاتومه متشکل از سیلیس بیگورافی است . خاک دیاتومه دارای سیلیس به میزان 90% می باشد و در اکثر موارد به صورت پودر سفید رنگ می باشد. خاک دیاتومه دارای اندازه ذرات مابین 5 الی 1000 میکرومتر بسته به کاربری آن طبقه بندی می شوند که در غالب موارد اندازه مابین 50 الی 100 میکرومتر مورد استفاده قرار می گیرد. از دیگر مشخصه های بارز خاک دیاتومه می توان به قابلیت جذب بالا آب خاک دیاتومه تا مقدار 2 برابر وزن خود اشاره کرد.
خاک دیاتومه نخستین بار در سال 1884 میلادی از ذخائر موجود در مریلند آمریکا تولید گردید،در مرحله تولید خاک دیاتومه پس از برداشت خاک دیاتومه از معدن به صورت خام، مرحله فرآوری و کلسینه شدن روی آن انجام شده و می توان خاک دیاتومه با گرید های متنوع جهت کاربری های مختلف تولید کرد. اولین کاربرد خاک دیاتومه به 2000 سال پیش بر می گردد، زمانی که یونانیان از خاک دیاتومه در ساخت ظروف و وسایل سفالی و سرامیکی استفاده می کردند.
جالب است بدانید در اوایل قرن ششم میلادی از این ماده در ساخت کلیسای صوفی شهر قسطنطنیه استفاده گردیده است. همچنین شایان ذکر است شیمی دان معروف، آلفرد نوبل با استفاده از قابلیت خاک دیاتومه در جذب نیتروگلیسیرین مایع، TNT را کشف کرد که امروزه جهت افزایش ایمنی در حمل و نقل استفاده شده و کاربری های فراوانی در کشف معادن را دارد.
استفاده از این خاک آن را از سایر مواد رسوبی ریزدانه متمایز می کند، قسمت اعظم آن حاوی سیلیس می باشد که سیلیس موجود در آن در استحکام دیواره سلول دیاتوم و رشد نمو
در اسکلت سیلیسی این خاک علاوه بر وجود آب حاوی مقادیر کمی از آلومینیوم، فلزات قلیائی و آهن می باشد. ترکیبات شیمیایی و منحصر به فرد آن موجب گردیده است علاوه بر آنکه این خاک خواص و ویژگی های خاصی داشته، آن را نسبت به خاک های دیگر نیز متمایز متمایز کند.
خاک دیاتومه از رسوبات ریز سیلیسی حاصل از فسیل موجودات زنده تشکیل گردیده است و در ترکیب آن، سیلیس از عمده ترکیب آن می باشد، مقدار آب موجود در آن مابین 2 الی 10 می باشد و مقدار سیلیس (SIO2) موجود در آن مابین 80 الی 90 درصد می باشد.
ساختار متمایز این خاک از خواص و ویژگی های خاصی برخوردار می باشد، از جمله آن می توان به وزن مخصوص کم آن، سطح مخصوص بالا، قدرت جذب فراوان و تخلخل زیاد آن اشاره کرد. خاک دیاتومه از دوکفه در هم فرورفته سیلیسی که به اشکال متنوعی وجود دارند تشکیل یافته است.
اندازه ذرات خاک دیاتومه به عنوان کمک کننده در تصفیه مابین 1 الی 200 میکرون می باشد و مناسب ترین رنج مناسب آن با کیفیت مناسب جهت فیلتر مایعات مابین 14 الی 55 میکرون است.
حجم قابل توجهی از خاک دیاتومه دارای منافذ و حفره های نازکی می باشد که با یکدیگر در ارتباط می باشند، قابلیت این منافذ به نحوی می باشد که قادر به جذب مایعات تا میزان 2.5 برار وزن خود می باشد.
خاک دیاتومه باتوجه به اشکال نامنظم و حفره ها و ساختار خود از سایر خاک ها متمایز و قابل تشخیص می باشند، این خاک نازک و مسطح می باشد به نحوی که هر 454 گرم از خاک دیاتومه دارای سطحی بیش از 9000 متر مربع بوده و این میزان معادل چندین برار هرنوع ماده معدنی دیگر با همان اندازه ذرات می باشد.
خاک دیاتومه سرشار از سیلیس در ساختار خود می باشد، به نحوی که رنج سیلیس به کار رفته در خاک دیاتومه ما بین 80 الی 95 درصد بوده و بسته به کاربری های مختلف این مقدار متفاوت می باشد.
خاک دیاتومه در کاربری خود از جمله به عنوان کمک کننده تصفیه هیچ گونه تغییری در بو، رنگ، طعم و کیفیت محصول ایجاد نخواهد کرد و همچنین مقاوت بالایی از خود در برابر حرارت وPH بالا بروز می دهد.
خاک دیاتومه در اغلب موارد به عنوان کمک کننده فیلتر و صافی ذرات جامد معلق در مایعات از آن استفاده می شود. از جمله مصارف آن در فیلتراسیون در صنعت می توان به فیلتر مواد در : کارخانجات قند، فيلتر كردن داروها ، نوشيدني ها ، مايع شكر خام ، آنتي بيوتيك ها ، آبهاي شهري ، آب استخرها ، آبميوه ها ، سوخت هواپيما و … اشاره کرد.از این خاک همچنین می توان به عنوان پر كننده در صنايع ساخت رنگ ،كاغذسازي و ساينده نیز استفاده نمود.
خاک دیاتومه در صنعت رنگ سازی با قابلیت پركنندگی رنگ ها ، جهت كنترل شفافيت و درخشش رنگ مورد استفاده قرار می گیرد. از دیگر کاربردهای آن می توان به استفاده از آن در صنعت عایق سازی اشاره کرد، میزان مصرف این خاک در صنعت عایق سازی به طور متوسط معادل 24 هزار تن در سال در کشور آمریکا ثبت گردیده است و پیش بینی مصرف کل جهان در صنعت عایق سازی مابین 200 الی 250 هزار تن در سال می باشد.
یکی دیگر از کاربردهای معمول خاک دیاتومه از دفع ساس، حشرات و آفات می توان نام برد. اولین استفاده از آن به عنوان حشره کش در سال 1960 انجام گردید. نام خاک دیاتومه ممکن است اولین بار شنیده باشید، اما جالب است بدانید خاک دیاتومه در بمحصولاتی که استفاده می کنید وجود دارد. برخی از محصولات که در آنها خاک دیاتومه وجود دارد شامل: گرد و غبار، پودر و مایعات تحت فشار هستند که در خارج از ساختمانها، در مزارع، در باغها، و در غذاهای انسانی و حیوان خانگی مورد استفاده قرار میگیرند.
از دیگر کارایی های آن می توان به فیلتر کردن آب و مواد غذایی، محصولات آرایشی بهداشتی و کشاورزی و همچنین برای از بین بردن حشرات، انگل ها و ویروس ها و سایر موجودات مضر با استفاده از قابلیت خشک کردن این موجودات و از بین بردن آن ها اشاره کرد. از دیگر خاصیت های خاک دیاتومه در سلامتی انسان می توان به بهبود استفاده بدن از کلسیم و حفاظت مفاصل و همچنین در مبارزه با پیری نام برد.
به طور خلاصه از کاربردهای خاک دیاتومه می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
یکی از پرکاربردترین مصارف خاک دیاتومه در صنعت می توان به فیلتر و تصفیه آب استخر، فیلتر آب، نوشیدنی ها شامل نوشابه، انواع دلستر و ماءالشعیر، انواع آبمیوه ها با قابلیت خاک دیاتومه در حذف ذرات معلق جامد و مواد ناخواسته اشاره کرد.
خاک دیاتومه با کاربری فیلتر مواد جهت افزایش قدرت سحطی مواد آلی و افزایش تخلخل به صورت کلسینه تولید می گردد، کلسینه شدن ان علاوه بر افزایش تخلل به علت منبسط گردیدن اسکلت فسیل دیاتوم ها باعث حذف گردیدن مواد فرار داخل آن نیز می گردد و در نهایت این خاک شرایط مناسبی را به عنوان کمک کننده فیلتر در اغلب مواد به وجود می آورد. در پروسه فیلتر مایعات، کنترل PH از اهمیت ویژه ای برخوردار است و با توجه به آنکه خاک دیاتومه ساختار کروی، میله ای یا استوانه ای شکل دارد و 85 تا 90 درصد آن فضای خالی می باشد،
این تخلل بالا در حفظ دبی فیلتراسیون تاثیر گذاشته و علاوه بر جبران افت فشار ناشی از تشکیل کیک در فیلتراسیون، مانع از افزایش فشار فیلتراسیون به علت تراکم کیک حاصله و مسدود شده منافذ عبوردهی فیلتریت می گردد. و نشان دهنده تخلخل بالا آن است اشاره نمود.
خاک دیاتومه مصرفی جهت فیلتر مواد به طور کلی به دو صورت کلسینه شده و آجری رنگ و کلسینه فلاکس و به رنگ سفید رنگ و با کارایی های متفاوت موجود می باشد.
با توجه به ترکیبات شیمیایی موجود در این خاک، در فیلتر و تصفیه از محصولات تاثیر به سزایی از خود بر جای می گذارد، همچنین خاک دیاتومه عملکرد مناسبی را در فیلتر آب به جهت جلوگیری از سمی شدن آن دارد. از نمونه های مورد استفاده از آن به عنوان کمک کننده فیلتر می توان به: تصفیه آب استخر، تولید ماءالشعیر، انواع شربت و آبمیوه ها، شیرنی بدون از بین بردن رنگ، طعم و خواص، کمک کننده فیلتر در کارخانجات تولید قند، شکر خام، روغن و گریس می توان اشاره نمود.
مزایای استفاده از خاک دیاتومه در فیلتر مایعات:
مزایای خاک دیاتومه در تصفیه آب استخر:
از خاک دیاتومه به علت آنکه قابلیت جذب بیش از 2 برابر وزن خود را دارد به عنوان جاذب رطوبت در قالی شوئی ها، حمل کننده های ضد آفت و همچنین در نقل و انتقال مواد شیمایی خطرناک همچون اسید سولفوریک و اسیر فسفریک نیز استفاده می گردد.
خاک دیاتومه در قالب پودر سفید رنگ و با کارایی های گوناگون از جمله فیلتر آب، ، تولید مواد غذایی، محصولات آرایشی و بهداشتی، خوراک دام ، محصولات کشاورزی با قابلیت از بین بردن طبیعی رادیکالهای آزاد،ساس،کک، ویروسها، حشرات، انگلها و کلیه آفات مخرب مورد استفاده قرار می گیرد و با عملکرد جذب آب خود باعث خشک کردن و از بین بردن آنها خواهد شد. همچنین از خاک دیاتومه به عنوان عاملی موثر در بهبود سطح کلسیم در بدن و مبارزه با پیری می توان یاد کرد.
خاک دیاتومه با توجه به قابلیت های ویژه خود تاثیر به سزایی در دفع ساس، حشرات و آفات از خود بر جای می گذارد. باتوجه به آنکه اکثر حشره کش ها و آفت کش ها با استفاده از مسموم کردن ساس، حشرات و آفات کار می کنند و موادشیمیایی به کاربرده شده در این محصولات برای سلامتی انسان مضر و خطرناک بوده و همچنین با توجه به آنکه بدن آفات و حشرات به مرور زمان نسبت به این مواد شیمیایی از خود مقاوت نشان می دهند.
خاک دیاتومه به عنوان جایگزین مناسبی در دفع حشرات، ساس و آفات موثر، مقرون به صرفه و همچنین از خطرات کمتری به نسبت حشره کش ها رایج در بازار با مواد شیمیایی برخوردار است. خاک دیاتومه در دفع ساس، کک و حشرات با جذب آب بدن آنها و همچنین مورد هدف قراردادن تخم آنها باعث ریشه کن کردن قطعی آنها نیز می گردد.
از دیگر کاربری های خاک دیاتومه می توان در کشاورزی اشاره کرد به نحوی که اضافه کردن آن به خوراک دام با استفاده از مکانیزم این خاک در جذب آب و خشکاندن و در نهایت از بین بردن کرم ها و انگل های داخلی خوراک دام گردیده و باعث بهبود خوراک دام و سلامت حیوان خواهد شد.
نوشیدن روزانه مایعات محتوی خاک دیاتومه باعث بهبود و درمان سندرم رشد بیش از حد باکتری ها یا همان قوس کور (SIBO) شده و باکتری های روده را به حد تعادل خود بر می گرداند. این تحقیقات موثر بخش بر حیوانات بوده است و کماکان تحقیقات بر تاثیر آن بر انسان انجام نگردیده است. در مطالعات انجام شده بین دو گروه از مرغ ها، مرغ هایی که از این خاک در خوراک آنها مورد تغذیه قرار گرفتند انگل کمتری در دستگاه گوارش آنها مشاهده گردید و همچنین این مرغ ها دارای وزن بیشتر و تخم مرغ با تعداد و زرده بیشتر گزارش گردیده است.
کاربری خاک دیاتومه در سلامت انسان:
از مصارف پزشکی خاک دیاتومه در سلامت انسان می توان به درمان سطح کلسترل بالا، درمان و بهبود سلامت پوست، ناخن، دندان ها، استخوان ها، مو و مبارزه با پیری اشاره نمود. از مزایای آن در سلامت انسان می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1. سرشار از سیلیس و 20 ماده معدنی می باشد
خاک دیاتومه حاوی 80 الی 90 درصد سیلیس و بیش از 20 ماده معدنی که مفید و موثر جهت پوست، مو و دندان است می باشد. دریافت سیلیس موجود در این خاک علاوه بر افزایش رشد و ضخامت موها تاثیر به سزایی بر پوست می گذارد، به نحوی که کمبود سیلیس در پوست باعث خشک، شکننده و حساس شدن پوست بدن خواهد شد.
از دیگر مزایای سیلیس در این خاک می توان به تاثیر آن بر استخوان و بافت هم بند یا همان بافت پیوندی اشاره کرد، تحقیقات نشان دهنده یک رابطه تاثیرگذار مابین جذب سیلیس و تراکم معدنی استخوان وجود دارد و یکی از دلایل آن کمک سیلیس در این خاک به کلاژن سازی بدن می باشد. از این خاک همچنین در خمیر دندان مورد استفاده قرار گرفته و باعث تقویت مینای دندان می گردد.
2. کمک به سم زدایی
خاک دیاتومه تاثیر به سزایی در دفع سموم ناخواسته بدن از خود برجای می گذارد، لغت سم یک اصطلاح کلی می باشد و دامنه وسیعی بر روی چندین ماده سمی که برای بدن مضر می باشند.
این خاک تاثیر به سزایی در دفع این سموم از خود مانند کاهش آلومینیوم بدن و فلزات سنگین از جمله سرب بر جای گذاشته است. از دیگر عوامل موثر آن در دفع سموم می توان به غلظت بالای سیلیس در آن اشاره کرد به نحوی که با حذف رادیکال های آزاد نقشی موثر و مشابه با آنتی اکسیدان ها از خود برجای می گذارد. از دیگر موارد شایان ذکر، می توان به تاثیر آن در خواص ضد پیری با کاهش آسیب های اکسیداتیو اشاره کرد.
3. کاهش کلسترول
طبق تحقیقات صورت گرفته در سال 1998 این خاک به عنوان ماده ای تاثیر گذار بر کاهش کلسترول بدن انسان شناخته شده است.
4. استفاده در دئودورانت خانگی برای پوست های حساس
با توجه به آنکه برخی پوست ها نسبت به دئودورانت های موجود در بازار حساس می باشند و از طرفی حساسیت پوست به جوش شیرین نیز به عنوان ماده جایگزین دئودورانت دارای خاصیت قلیایی بوده و کماکان حساسیت پوستی ایجاد می کند، این خاک به عنوان جایگزین مناسبی با دئودورانت برای پوست های حساس و خاصیت ضد تعرق می تواند عمل کند.
5. درمان قارچ
با توجه به قابلیت این خاک در کاهش رطوبت و خشک کردن، پاشیدن آن می تواند تاثیر به سزایی در درمان قارچ انگشتان پا از خود برجای گذارد.
6. محصولات آرایشی بهداشتی
این خاک با قابلیت خشک کردن خود می تواند برای افرادی که دارای پوست های چرب دارند تاثیر به سزایی به گذارد، به نحوی که با اضافه کردن مقداری از این خاک به مواد پاک کننده یا ماسک های صورت می توان چربی اضافه بر پوست را گرفته و به عنوان اکسفولیانت طبیعی پوست می تواند عمل کند.
آیا خاک دیاتومه برای سلامتی انسان مضر است؟
په نحوی که اضافه کردن آن در انواع مختلف غذاها، نوشیدنی ها و مکمل ها، مجاز می باشد. این خاک سرشار از سیلیکا می باشد به نحوی که در بدن انسان نیز به طور طبیعی در تمام بافت های بدن و ادرار یافت می گردد.
محصولات دیگر ما: خاک دیاتومه، پلی آلومینیوم کلراید، هیدروکسید پتاسیم، تری سدیم فسفات، سیلیکاژل، قیر، سدیم تری پلی فسفات،