Table of Contents
Toggle
به صورت کریستال ها و گرانول سفید و بی رنگ بوده که به عنوان ماده حیاتی در رشد گیاهان محسوب می شود و حاوی دو عنصر اصلی گوگرد و پتاسیم می باشد که در صنعت کشاورزی به عنوان کود مورد استفاده قرار داده می شود. این ماده از آنجایی که از حلالیت بالایی برخوردار بوده، از آن در قبل از کشت محصولات به همراه کود اوره مورد استفاده قرار داده شود. سولفات پتاسیم بیشترین کاربرد را در کشت سیب زمینی و غلات دارد.
سولفات پتاسیم موجب بهبود رنگ پوست میوه و افزایش میزان قند در میوه ها و مرکبات می گردد. کود سولفات پتاسیم از رایج ترین کود های حاوی پتاس در بین سایز کودها نمی باشد اما توانایی برآورد نیاز اکثر گیاهان را از خود دارد. از عمده عوامل دیگر موثر در رشد گیاهان می توان به گوگرد اشاره نمود که به منظور سنتز پروتئین و آنزیم استفاده می گردد.
سولفات پتاسیم به نسبت سایر مواد معدنی دیگر از جمله کلرید پتاسیم در دسترس نبوده و از طریق واکنش کلرید پتاسیم با اسید سولفوریک تولید می شود. اخیرا همچنین امکان استخراج این ماده به صورت معدنی از موادی مانند کینیت و شونیت است که به طور معمول از نمک های منیزیم که حاوی مقادیری از این ماده می باشد تولید می گردد. از منابع عظیم آن می توان به دریاچه نمک در یوتای آمریکا اشاره کرد.
پتاسیم عنصری ضروری در گیاهان آلی بوده و یکی از فراوان ترین عناصر موجود در گیاهان پس از ازت می باشد. از منابع عمده پتاسیم به منظور رشد گیاهان مواد معدنی حاوی پتاسیم می باشد. پتاسیم به نحو مناسبی در گیاه حرکت کرده و به مقدار فراوانی در بخش فعال و در حال رشد گیاهان یافت می گردد.
میزان پتاسیم مورد نیاز گیاهان متفاوت بوده و از پتاسیم به منظور فعال سازی آنزیم، ساخت پروتئین، گسترش سلولی و انتقال مواد و توازن کاتیون آنیون استفاده می گردد. سولفات پتاسیم در تشکیل قند، نشاسته، متابولیسم چربی و تثبیت نیتروژن و خنثی کردن اسید آلی نیز استفاده می گردد. از رایج ترین کودهای پتاسیم دار می توان به سولفات پتاسیم، نیترات پتاسیم، سولفات پتاسیم و کلرید پتاسیم اشاره نمود.
این ماده دارای مزه شور و تلخ می باشد که به راحتی قابل انحلال در آب بوده اما در اتانول نامحلول می باشد. سولفات پتاسیم در دمای 1689 درجه سانتی گراد جوشیده و در دمای 1067 درجه سانتی گراد ذوب می گردد. سولفات پتاسیم از کاربردهای فراوانی در صنعت دارویی، کشاورزی و غذایی برخوردار است.
از آن در مواد غذایی به عنوان عامل طعم دهنده و معطر کننده و به عنوان جایگزینی در نمک طعام استفاده می گردد. همچنین نقش به سزایی در تولید مواد شیمیایی و افزودنی های شیمیایی داشته که در اندازه های مختلفی تولید می گردد. از رایج ترین شکل های این ماده می توان به دو نوع پودری و گرانولی آن اشاره کرد. سولفات پتاسیم به طور مایع نیز در بازار یافت می گردد که به منظور گیاهان آپارتمانی و گلخانه ای مورد استفاده قرار می گیرد.
سولفات پتاسیم در سایز های مختلفی تولید میگردد که اکثر تولیدکنندگان به دنبال تولید آن در ذرات کوچکتر از 0.015 میلیمتر هستند. هر چه ذرات کوچکتر باشد تاثیر به سزایی در آبیاری و اسپر کود بر برگ ها از خود دارد. همچنین اندازه کوچک ذرات باعث سرعت بیشتر در تجزیه کود و رسیدن به گیاه خواهد شد. در کشاورزی از این کود بیشتر در مواردی استفاده می گردد که کلر مازاد در کود کلرید پتاسیم نامطلوب باشد.
توصیه می گردد از سولفات پتاسیم در دوزهای مختلف استفاده شود زیرا که تاثیر به سزایی در جلوگیری از انباشت پتاس بر گیاهان داشته و از آسیب های نمک جلوگیری می کند. از عمده ویژگی ها این ماده می توان به عاملی در کاهش میزان اسید خاک، کمک در جذب مناسب آهن و فسفر، تقویت گیاهان که کربوهیدرات نیاز دارند، افزایش مصرف آب، محرکی در رشد گیاه و بهبود کننده رنگ و طعم گیاه اشاره نمود.
از قابلیت های ویژه این کود برخلاف سایر موارد می توان به قابلیت آن در جلوگیری از شوری خاک اشاره نمود و به همین علت به منظور محصولاتی که نسبت به کلر حساس هستند استفاده می گردد. از این دسته محصولات کشاورزی می توان به توتون، سیب زمینی، انگور، چای، پسته و مرکبات اشاره کرد.
کمبود پتاسیم در گیاهان می تواند باعث خشکی و غرقابی در دماهای پایین و بالا، کاهش قدرت مقابله گیاه با آفت و عوامل بیماری زا شود. پتاسیم در سلامت اندام گیاهان رو به رشد نیز تاثیر بسزایی داشته و از گیاهان در برابر بیماری محافظت می کند. وجود این ماده همچنین نقش به سزایی در فتوسنتز دارد و تاثیر به سزایی در انتقال قند، نشاسته و ساخت پروتئین در گیاهان دارد.
تولید این ماده از روش های مختلفی انجام می گیرد که از معمول ترین آنها می توان به واکنش کلرید پتاسیم با اسید سولفوریک، سنگ معدن لانگ نبینتت، آب و اکسیژن و همچنین از روش بازیافت زباله های شکر نام برد.
این ماده از کاربردهای فراوانی در صنعت و کشاورزی برخوردار است که از عمده کاربردهای آن می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
سولفات پتاسیم در صنعت بیشتر به عنوان مواد شیمیایی کشاورزی، آزمایشگاهی و کاتالیست مورد استفاده قرار داده می شود.
سولفات پتاسیم دارای بالاترین کاربرد در صنعت کشاورزی بوده به نحوی که در سال 1985 بالغ بر 65 درصد از سولفات پتاسیم تولید شده مورد استفاده این صنعت قرار گرفت. از این ماده در کشاورزی به عنوان نوعی کود در بهبود رشد و کیفیت استفاده گردیده و به صورت پودری و گرانول شکل می باشد. سولفات پتاسیم در ایران به شکل گرانول مصرف بالایی در کشاورزی از خود دارد.
این ماده با توجه به آنکه مشکلاتی با محصولات پایه نیتروژنی از خود دارد اما نقش بالایی در افزایش میزان تولید و کیفیت مواد غذایی داشته به نحوی که از مواد معدنی تاثیر گذار در کود کشاورزی استفاده می گردد. سولفات پتاسیم از فواید به سزایی در ساخت پروتئین، نشاسته، قند، افزایش میزان فعالیت آنزیم و فتوسنتز دارد. پتاسیم از عوامل موثر در تنفس گیاه، آب رسانی به ریشه و تبادل گاز ها بوده، همچنین باعث افزایش پایداری میوه ها در برابر سرما می گردد.
پروتئین گیاهان برای تولید به قند و نشاسته نیاز دارند که پتاسیم عاملی تاثیر گذار در تولید کربوهیدرات، پروتئین و تقسیم سلولی است. پتاسیم باعث افزایش سرعت انتقال کربوهیدرات آمینو اسید و سایر ریز مغذی ها در ساقه و برگ خواهد شد و در زمان اثر دهی رسیدن میوه ها تاثیر گذار خواهد بود. با افزایش ضخامت دیواره ساقه نیز می تواند موجب ماندگاری در برابر سرما و گرما شده و از انواع تنشها بر درخت همچون باران، طوفان، باد و تگرگ جلوگیری می کند. سوفات پتاسیم در رشد محصولات کشاورزی همچون ذرت، پنبه، بادام، گندم، برنج، بادام زمینی، برنج و انگور نیز موثر می باشد.
زمان جذب پتاسیم در گیاهان مختلف متفاوت می باشد اما اکثر گیاهان م
قدار پتاسیم مورد نیاز خود را در زمان رشد جذب می کنند. مناسب ترین زمان در مصرف این کود در حین کشت محصول و در مراحل اولیه می باشد. سولفات پتاسیم در بهبود درخت پسته نیز تاثیر گذار است. پسته منبع زیادی از پتاسیم در خود دارد و همین موضوع عاملی در کاهش میزان پتاسیم در حین برداشت می باشد. پتاسیم به مقدار فراوانی به وسیله درختان به منظور رشد میوه مصرف گردیده و صورت کاهش میزان پتاس باعث زردی برگ درختان می گردد.
میزان کوددهی مناسب درخت پسته در کیفیت و مرغوبیت آن تاثیر به سزایی داشته به نحوی که موجب کاهش مغز پسته های پوست و برداشت پسته های خندان تری خواهد شد. آزمایشات ذرت نشان می دهد که میزان 70 الی 80 درصد پتاسیم در زمان رشد و گلدهی و میزان 100 درصد پتاسیم در هفته سه الی چهار پس از گلدهی جذب می گردد. کودهایی که حاوی پتاسیم بوده به طور کامل در آب محلول بوده و در برخی مواقع نیز دارای میزان نمک بالایی از خود می باشد.
در زمانی که پتاس به دانه و پیوند نزدیک می گردد به جوانه زنی گیاه می تواند آسیب رساند. این آسیب در اکثر مواقع تحت شرایط آب و هوایی خشک و غلظت بالای کود اتفاق خواهد افتاد علی الخصوص در زمانی که عنصر نیتروژن و پتاسیم باشد. بهترین موقعیت به منظور قرارگیری این کود 1.5 اینچ زیر دانه و 3 اینچ از کنار خواهد بود.
کمبود سولفات پتاسیم از آنجایی که ساقه قدرت نگه داری میوه را ندارد باعث جدا شدن میوه های درحال رسیده و یا نرسیده می گردد. از عمده دلایل دیگر کمبود پتاسیم می توان به زردی رنگ درختان اشاره نمود.سولفات پتاسیم همچنین می تواند موجب افزایش قدرت گیاه در برابری بیماری ها شده و موجبات رشد ساقه گیاه را فراهم نماید. علاوه بر آن وجود پتاسیم به میزان کافی موجب کاهش در از بین رفتن رطوبت گیاهان در حال رشد گردیده و قدرت ماندگاری گیاه را در برابر خشکی افزایش می دهد.
از کودهایی که حاوی پتاسیم بوده و برای رشد و نمو گیاهان مناسب است می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
کلرید پتاسیم حاوی مقادیر زیادی مابین 60 تا 62 درصد پتاسیم در خود بوده اما در عین حال استفاده بیش از اندازه از این ماده در مواقعی که نیاز بالا به پتاسیم می باشد مطلوب نیست. از مزایای استفاده از این ماده می توان به ارزان بودن آن به نسبت سایر کودها، محلول و راحتی استفاده از آن اشاره نمود. استفاده از این ماده در محصولاتی که قادر به پذیرش کلز نیستند همانند سیب زمینی و تنباکو مناسب نمی باشد.
این ماده حاوی 22 درصد پتاسیم بوده و به طور معمول به شکل معدنی می باشد که با نام لانگ بینیت نیز شناخته می شود. این ماده قابل انحلال در آب می باشد. سولفات مضاعف پتاسیم و منیزیم به عنوان منبعی از گوگرد و منیزیم نیز نام برده می شود.
این ماده با توجه به قابلیت انفجاری در تولید این نوع به میزان 80 درصد نیترات پتاسیم را با 20 درصد کلرید پتاسیم ترکیب می کنند.
این ماده حاوی 41 تا 44 درصد پتاسیم در خود بوده و به عنوان مرغوب ترین کود پتاسیمی شناخته می گردد، تولید آن از روش ترکیب اسید سولفوریک با کلرید پتاسیم انجام شده و زمانی که یون کلر برای گیاه مضر است می بایست از این ماده استفاده گردد. پتاسیم و پوشش گوگردی به شکل یون سولفات در محلول وجود داشته و به علت بار منفی جذب خاک نخواهد شد.
اکسید و احیاء گوگرد در خاک بیولوژیکی است و میکروارگانیسم خاک گوگرد را به یون سولفات تبدیل خواهد کرد. سولفات پتاسیم همچنین به منظور تامین پتاسیم و گوگرد در کشت هیدرویونیک استفاده شده و استفاده از این ماده یکی از ارزان ترین راهکارها به منظور جلوگیری از سرمازدگی درختان می باشد.
استفاده بی
ش از اندازه سولفات پتاسیم به علت نمکی بودن این ماده می تواند خسارات به گیاهان وارد نماید، در این گونه شرایط به علت فراوانی میزان پتاسیم باعث ایجاد کمبود کلسیم در گیاه می شود. در کشت سیب زمینی در صورتی که پتاسیم بیش از اندازه استفاده گردد موجب کاهش میزان قند و نشاسته گردیده و خشک می گردد.
از معایب کمبود پتاسیم نیز میتوان به کاهش رشد گیاه، زردی و سوختگی برگ ها، افزایش میزان حساسیت به شوری، کوچک شدن برگ ها، کشیده گردیدن میوه و عدم تکامل آن نام برد. از عواملی که در تشدید کمبود پتاسیم تاثیر گذار است می توان به خاک هایی که PH آن کمتر از 5 بوده، خاک شنی و سبک ، خشکی و کم آبی خاک آبیاری و افزایش منیزیم در خاک اشاره نمود.از دیگر خصوصیات کمبود پتاسیم در گیاهان می توان به کاهش میزان فتوسنتز، افزایش میزان چروکیدگی شکاف بر محصول، کاهش باردهی و اندازه کوچک محصول، کاهش استحکام ساقه، کاهش رشد ریشه و بدشکل شدن برگ اشاره نمود.
کود سولفات پتاسیم در محصولاتی مانند یونجه، بادام، پنبه، گندم و ذرت استفاده می گردد. مناسب است در ابتدا در زمان رشد از این ماده استفاده گردیده و هنگام کشت و مراحل اولیه رشد زمان مناسبی به منظور کوددهی می باشد. با توجه به نمک بالای این کود می بایست محلول پاشی بعد از گلدهی درختان و در حین پر شدن میوه استفاده گردد. نحوه استفاده می بایست به صورت فاصله چند سانتی متر با دانه و در کنار بذر به طور نواری انجام گردد.
با توجه به آنکه خاک دارای بار منفی می باشد و این ماده نیز دارای بار منفی است جذب خاک نخواهد گردید و به شکل محلول در خاک باقی خواهد ماند. از گوگردی که در این کود موجود می باشد میکروارگانیسم ها نیز استفاده می کنند و سولفات مورد نیاز گیاهان را در اختیار ریشه می گذارد.
در صورت استنشاق سولفات پتاسیم می تواند موجب عطسه و سرفه گردد و همچنین می تواند باعث به وجود آمدن عوارض در فرد گردد که می بایست به فضای باز انتقال داده شود. مصرف خوراکی این ماده در میزان بالا باعث مشکل در سیستم گوارشی گردیده و در تماس با پوست و چشم مشکلی برای انسان ایجاد نمی کند. ورود گرد و غبار این ماده در چشم می توان موجب تحریکات در چشم گردد. شستن پوست با آب و صابون و شستشوی چشم با آب در زمان تماس توصیه می شود.
محصولات دیگر ما: خاک دیاتومه، پلی آلومینیوم کلراید، هیدروکسید پتاسیم، تری سدیم فسفات، سیلیکاژل، قیر، سدیم تری پلی فسفات، مونو کلسیم فسفات، Bitumen، اسید سیتریک ، مولکولارسیو، اکتیو آلومینا، زغال فعال، پتاسیم کربنات ، اگزالیک اسید، خاک تونسیل ، اکسید تیتانیوم، اسید استئاریک، گوارگام ، سدیم هگزا متا فسفات ، اسید بوریک ، زانتان گام ، دی فسفات سدیم، مونو سدیم فسفات، کربوکسی متیل سلولز، سولفات پتاسیم ، اسید فسفریک ، بوراکس ، کات کبود ، مونو آمونیوم فسفات ، اوره ، گوگرد ، کائولین , کربنات سدیم ، سیلیکاژل