پتاسیم کربنات چیست:
پتاسیم کربنات که معادل لاتین آن Potassium Carbonate می باشد و با نام دیگری از جمله نمک تارتار نیز شناخته می شود به فرم پودر سفید می باشد که از طعمی مشابه نمک برخوردار است. این ماده به شکل محلول در آب و نامحلول در اتانول می باشد که از رطوبت پذیری بالایی برخوردار می باشد. شکل فیزیکی این ماده به فرم خیس و دارای رطوبت می باشد که از قدرت قلیایی بالایی برخوردار است. تولید این ماده به شکل واکنش شیمیایی مابین پتاسیم هیدروکسید و دی اکسید کربن است و شکلی بی رنگ، بی بو و شفاف دارد.از نامهای دیگر این ماده به خاکستر مروارید و پتاس که به طور غیر فرآوری شده می باشد می توان اشاره نمود. از عمده ناخالصی هایی که در پتاسیم کربنات موجود می باشد می توان به کلرید سدیم و فلزات سنگینی از جمله آهن و سرب اشاره نمود و پتاسیم موجود در این ماده از مهمترین عوامل موثر در رشد و نمو گیاه می باشد. از این ماده به عنوان یک ماده معدنی مهم در سایر صنایع نیز استفاده می شود. این ماده در دمای اتاق به صورت پودر سفید رنگ و در ساختار خود حاوی پتاسیم و کربنات می باشد. پتاسیم کربنات دارای بوده و به صورت کریستال و پودر شور طعمی می باشد. این ماده همانند نمک های کربناتی دیگر خطری از خود نداشته و تمایل بالایی به جذب رطوب دارد به نحوی که از عمده دلایل استفاده از این ماده در کود گیاهی همین خاصیت جذب رطوب بالای آن بوده به طوری که با جذب آب در خاک، ریشه گیاه را مرطوب نگه داشته و کمک شایانی در رشد و نمو گیاه از خود دارد.همچنین این ماده یکی از عنصر های پتاس و نمک ترش بوده و تولید این ماده در سالیان دور با استفاده از حرارت گرفتن پتاس در کوره و جداسازی انواع ناخالصی های در آن صورت می گرفت. این در حالی است که اولین تولید صنعتی این ماده به سال 1790 توسط ساموئل هاپکینز بر می گردد و در اوایل قرن هجدم به عنوان عاملی موثر در پخت نان های بزرگ استفاده می گردید.
Table of Contents
Toggleاین ماده کاربردهای فراوانی در صنایع متفاوت از خود داشته که از عمده کاربردهای پر مصرف آن می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
از پر مصرف ترین کاربردهای این ماده می توان به استفاده از آن در کشاورزی اشاره نمود. از پتاسیم کربنات علاوه بر استفاده در خوراک دام، از کاربردهای دیگر آن از جمله استفاده در کود های گیاهی با توجه به آنکه پتاسیم یکی از مهمتری عوامل در تولید کود کشاورزی می باشد می توان اشاره کرد. پتاسیم کربنات با توجه به قابلیت جذب بالا آب از خود می تواند محیط مناسبی را جهت رشد و نمو گیاهان به وجود آورد که خود تاثیر شایسته ای در سلامت گیاه دارد.
یکی دیگر از عمده کاربردهای این ماده می توان به استفاده از آن در کارخانجات شیشه اشاره نمود، به نحوی که پتاسیم کربنات به عنوان یک ماده اولیه در تولید شیشه سازگازی خوبی از خود نشان داده و در تولید مشکلی ایجاد نمی کند. در صورتی که شیشه با استفاده از این ماده تولید گردد، از شکنندگی کمتری برخوردار بوده و دارای زیبایی، درخشندگی و شفافیت مناسبی نیز می باشد.از دیگر عوامل کاربرد این ماده در شیشه سازی می توان به مقاومت بالای شیشه تولید گردیده در دماهای بالا و جلوگیری از شکستگی آن اشاره کرد. ازدیگر دلایل استفاده از این ماده به جای کربنات سدیم می توان به سازگاری بیشتری آن با موادی از جمله سرب، استرانسیوم و اکسید باریک اشاره نمود.
از عمده مواد مهم در سلامت بدن انسان از پتاسیم می توان نام برد به طوری که نقشی حیاتی در سلامت سایر اعضا ایفا می کند. پتاسیم کربنات به شدت قلیایی می باشد و از همین خاصیت آن به جهت تنظیم PH در مواد غذایی و به عنوان یک افزودنی استفاده می شود. از عمده استفاده های آن در صنعت غذایی می توان به کاربرد آن در تولید کاکائو با استفاده از همین عملکرد آن اشاره کرد.
از عمده کاربرهای دیگر آن در صنایع غذایی می توان به استفاده در تولید ژله چمنی در آسیا شرقی و همچنین عاملی موثر در پخت نان های زنجبیل اشاره کرد. ترکیب پتاسیم کربنات با روغن سبز برای خشک کردن انگور و تهیه کشمش و میوه های خشک از جمله هلو، سیب و آلو استفاده می شود.
از این ماده در مواد شوینده به عنوان یک عامل موثر در نرم کنندگی آب و سختی گیر مورد استفاده قرار می گیرد، همچنین از پتاسیم کربنات به عنوان ماده اولیه در تولید صابون و شوینده نیز مصرف می گردد به نحوی که صابون تولید گردیده با استفاده از کربنات پتاسیم از نرمی بیشتری به نسبت صابون تولید شده با استفاده از کربنات سدیم برخوردار است.
این ماده تمایل بالایی در جذب رطوبت از خود دارد، به نحوی که از آن در صورت عدم وجود کلرید کلسیم و سولفات منیزیم استفاده می شود. از پتاسیم کربنات در ترکیبات اسیدی استفاده نمی شود اما می توان از آن به جهت جذب رطوبت در شرایطی که میزان ناخالصی اسیدی وجود دارد استفاده شود. همچنین از پتاسیم کربنات به منظور خشک کردم کتون، آمین و الکل نیز استفاده می شود.
از پتاسیم کربنات به عنوان یه ماده تاثیر گذار در سختی گیر آب و نرم کنندگی آن نیز استفاده می شود. به طوری که این ماده تاثیر به سزایی در جلوگیری از تجمع کلسیم، منیزیم و دیگر یون ها از خود دارد.
از عمده کاربردهای دیگر پتاسیم کربنات می توان به استفاده از آن به عنوان عاملی در جلوگیری از سوختگی ها شدید و عمیق نام برد.
از عمده کاربردهای دیگر این ماده می توان به استفاده از آن در جوشکاری و پوشش در جوشکاری های قوسی، به عنوان عاملی در پوشش فلاکس، روغن جوش و جلوگیری از کاهش عملکرد جوش در پوشش فلاکسی ناشی از اکسیداسیون اشاره نمود.
پتاسیم کربنات کاربردهای فراوان دیگری در صنعت دارد که از جمله سایر کاربردهای آن می توان به استفاده در صفحه تلوزیون، عینک ها خاص، لنر نور، لوله کاتد، ساخت رنگدانه، لعاب ظروف سفالی، جوهر چاپ، رنگدانه، محصولات غذایی و شکلات، چرم سازی، رنگ و شتسشو پشم اشاره کرد.
همچنین از پتاسیم کربنات در تولید دی اکسید تیتانیوم، تیوسیانات پتاسیم و فلورید آلومینیوم پتاسیم و در دارو به منظور تولید سولفونامید طولانی مدت، کورتیزون، نزوات و استرادیول نیز استفاده می شود. در قندسازی نیز این ماده کاربرد داشته و در رنگ سازی به منظور تولید و بازیابی یین لین دار استفاده می شود. در صنعت چاپ از کربنات پتاسیم به منظور رنگ آمیزی و رنگ قابلمه استفاده شده و این ماده از مواد موثر در دارو و مواد اولیه صنایع سبک است.از عمده کاربردهای دیگر این ماده می توان به استفاده در میله جوش، رنگ آمیزی، لامپ، جوهر، آبکاری، سرامیک و تولید دارو اشاره نمود. محصولات دیگر ما: خاک دیاتومه، پلی آلومینیوم کلراید، هیدروکسید پتاسیم، تری سدیم فسفات، سیلیکاژل، قیر، سدیم تری پلی فسفات، مونو کلسیم فسفات، Bitumen، اسید سیتریک، مولکولارسیو، اکتیو آلومینا، زغال فعال، کربنات پتاسیم ، اسید اگزالیک، خاک تونسیل