Table of Contents
Toggle
هگزا متا فسفات سدیم (SHMP) که با نام های دیگری همچون نمک گراهام، کالاگن ، سدیم پلی وینیلیدن، سدیم پلی متا فسفات و متافسفات سدیم چندگانه نیز شناخته می شود، و متشکل از متافسفات های پلیمری است. هگزا متا فسفات سدیم به صورت محلول در آب و نامحلول در حلال های آلی و حاوی زنجیره متوالی از فسفات ها می باشد.
این ماده در سال 1849 توسط یک شیمی دان آلمانی کشف شد. تا یکصد سال پس از کشف این ماده، تجزیه این ماده وجود آنیونهای محتوی بیش از چهار گروه فسفات را از خود نشان داد و در سال 1963 با گرم گردیدن متافسفات سدیم بی آب، هگزا متا فسفات سدیم برای اولین بار تولید گردید. پیش بینی رشد 2.8 درصدی هگزا متا فسفات سدیم طی 5 سال آینده می گردد.
ارزش معاملات این ماده در سال 2017 معادل 540 میلیون دلار و تا سال 2023 می تواند به ارزشی بالغ بر 640 میلیون دلار برسد. این ماده عملکرد خوبی در محیط های خنثی از خود نشان می دهد و این در حالی می باشد که فسفات های دیگر از جمله تری سدیم فسفات یا سدیم تری پلی فسفات در محیط های قلیایی و مونو سدیم فسفات در محیط های اسیدی از خود عملکرد بهتری نشان می دهد.
هگزا متا فسفات سدیم از لحاظ ظاهری به صورت ماده ای سفید رنگ، بی بو و شفاف است که در آب حل می گردد. این ماده دارای قدرت جذب رطوبت از خود بوده و با یون های فلزی واکنش نشان می دهد. از هگزا متا فسفات سدیم به صورت یک گیرنده در صنایع از جمله به عنوان یک ماده افزودنی در غذا استفاده می گردد.
در برخی مواقع از کربنات سدیم به منظور کنترل PH استفاده می گردد که به جهت استفاده در نرم شدن آب و مواد شوینده کاربرد دارد. این ماده به عنوان نوعی از پلیمرهای سدیم متا فسفات نیز یاد می شود.
هگزا متا فسفات سدیم حاوی ماده شیمیایی از جمله سدیم و متافسفات تشکیل گردیده است و در در شرایط اسیدی و در محلول به سدیم تری متا فسفات و سدیم ارتو فسفات تجزیه می شود. در صورت حرارت دادن هگزا متا فسفات سدیم، مونو سدیم پیرو فسفات و مونو سدیم ارتو فسفات تولید می گردد. هگزا متا فسفات سدیم دارای حلالیت بالایی بوده و در محلول های آلی حل نمی شود.
نقطه جوش این ماده 1500 درجه می باشد. هگزا متافسفات سدیم با یون ها فلزی کمپلکس محلول ساخته و به لحاظ نمک زدایی مورد استفاده قرار می گیرد.
به منظور تولید هگزا متا فسفات سدیم، ابتدا ارتو فسفات مونو سدیم حرارت داده می شود و پس از آن هگزا متافسفات سدیم تولید می گردد. به طور کلی این ماده به سه روش ذیل تولید می گردد:
اسید فسفریک و کلرید سدیم به طور مساوی با هم ترکیب گردیده و در شرایط پلیمریزاسیون ذوبی قرار گرفته می شود.
سود کاستیک با اسید فسفریک وارد واکنش می شود و پس از آن با نیترات سدیم واکنش داده و پروسه آگلومریزاسیون و آبگیری انجام می گردد.
در این روش از طریق گرمایش مونو سدیم اورتوفسفات، اسید سدیم پیرو فسفات تولید و با حرارت هگزا متا فسفات سدیم قابل تولید خواهد بود.
از این ماده به عنوان یک عامل بازدارنده در رسوب، سیستم اسمز معکوس و آب شیرین کن، به عنوان یک نوع دیسیرسانت و همچنین به جهت تولید ذرات سرامیکی استفاده می گردد.
از دیگر کاربردهای هگزا متا فسفات سدیم می توان به استفاده از آن در تجزیه رس، در تولید نوشیدنی های انرژی زا، مواد افزودنی ، امولوسیون کننده، شیر، خامه، پودر پنیر، سفیده تخم مرغ، گوشت گاو، ژله، دسر منجمد، شاه ماهی، سس سالاد، بستنی و سایر نوشیدنی ها استفاده می گردد.ازعمده کاربردهای دیگر این ماده می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
– این ماده در سرامیک و مواد افزودنی مورد استفاده قرار می گیرد و در تولید خمیر سرامیک و مینا مورد استفاده قرار می گردد. هگزا متا فسفات سدیم در تجزیه رس موثر می باشد که از دیگر دلایل استفاده از این ماده در سرامیک می باشد.
-در صنعت کاغذ سازی همچنین این ماده کاربردهای فراوانی دارد.
-از ویژگی پراکندگی این ماده در صنعت رنگ استفاده می شود.
-هگزا متا فسفات سدیم همچنین به عنوان یک افزودنی در مواد غذایی به منظور افزایش دوام و کیفیت استفاده می گردد. خواص شیمیایی این ماده تاثیر به سزایی در ماندگاری مواد غذایی از خود دارد. از این ماده در تولید خمیر دندان نیز استفاده می شود.
– در گل حفاری به عنوان تنظیم ویسکوزیته مورد استفاده قرار می گیرد.
– از هگزا متا فسفات سدیم همچنین در تولید کاغذ روکش دار و به منظور استفاده در کاهش سختی آب، دیگ بخار و آب صنعتی استفاده می گردد.
– هگزا متا فسفات سدیم عاملی موثر در رشد گیاهان بوده و در افزایش عملکرد تاثیر مناسبی دارد. این ماده به عنوان عاملی در نگهداری آب نیز مورد استفاده قرار می گیرد، که از همین ویژگی آن در فرآوری محصولات پروتئینی همچون سوسیس و گوشت استفاده می شود. این ویژگی محصول در افزایش طول عمر تاثیر به سزایی دارد.
– از قابلیت تثبیت کنندگی این ماده در کنسرو، شیر و نوشیدنی ها استفاده می گردد.
– از هگزا متا فسفات سدیم همچنین در صنعت فولاد به منظور جلوگیری از خوردگی استفاده می شود. از این محصول همچنین در تصفیه آب و فاضلاب نیز استفاده می گردد.
– از دیگر کاربردهای هگزا متا فسفات سدیم به منظور تعلیق ذرات می باشد به طوری که حرک ذرات را از شکل سوسیانسیون به کلوئیدی و بالعکس تغییر داده که در صنعت سرامیک به کاربرده می شود. ترکیب این ماده می تواند واکنشگر شیمیایی را به صورت ذرات جامد پخش کند و همچنین از این ماده به عنوان عاملی فعال در خمیر دندان و ضد عفونی کننده استفاده می گردد.
– این ماده به عنوان یک نرم کننده موثر ایستگاه تولید برق و دیگ بخار نیز می باشد و یک عامل در جلوگیری از خورندگی می باشد.
– از هگزا متا فسفات سدیم همچنین در سرعت بخشیدن در سختی سیمان، تصفیه کننده استریتومایسین در داروسازی و تمیزکننده در صنعت رنگ و نساجی استفاده می شود.
– به عنوان یک عامل تثبیت کننده، نگهدارنده و رسوب کننده آب میوه در صنعت غذا نیز استفاده می شود.
-در صنایع نفت و پتروشیمی از هگزا متا فسفات سدیم به عنوان عاملی در جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی لوله حفاری و کتترل ویسکوزیته گل حفاری استفاده می گردد.
هگزا متا فسفات سدیم در پروسه تصفیه آب به عنوان یک عامل کیلیت ساز کاربرد دارد. از ویژگی کلات کنندگی این ماده در کاهش مقدار یون فلز موجود آب در کاهش سختی آب موثر است. از ویژگی این ماده در نرم کنندگی و دیسپرس کنندگی در تجزیه خاک استفاده می گردد.
از هگزا متا فسفات سدیم در کیفیت لبنیات و شیر استفاده می گردد، همچنین از آن در محصولات کنسرو گوشت و به منظور تغلیظ شیر نیز استفاده می گردد. ویژگی دیسپرس کردن هگزا متا فسفات سدیم در جلوگیری از لختگی ذرات معلق موثر می باشد. از این ماده به عنوان یک عامل پراکنده کنندگی ذرات معلق در مقیاس بزرگ استفاده می گردد و در فرآیند ته نشینی تاثیر گذار است.
یکی از کاربردهای دیگر این ماده استفاده در نوشیدنی ها به عنوان عاملی در ماندگاری و کنترل در رشد میکروب در دمای محیط است. از عوامل موثر در کنترل رشد میکروب مخمر می توان به استفاده از پلی فسفات ها به منظور افزایش بازدهی اشاره کرد. هگزا متا فسفات سدیم از جمله مواردی است که در این پروسه از خود عملکرد ویژه ای داشته و با استفاده از نگهدارندگی مقدار مصرف بنزوات سدیم و سوبات پتاسیم کاهش خواهد داد.
به هنگام کار با هگزا متا فسفات سدیم می بایست شرایط ایمنی و بهداشتی رعایت شود. در صورت تماس این ماده با پوست و چشم می تواند موجب التهاب و تحریک گردد و می بایست پس از برخورد بلافاصله با آب شستشو گردد. در صورت تماس هگزا متا فسفات سدیم با چشم، شستشو می بایست با آب سرد انجام گردد.
درصورت بلعیدن هگزا متا فسفات سدیم، می تواند موجب آسیب گردیده و فرد مصدوم دچار اسهال و استفراق گردد. این ماده موجب سرگیجه و سردرد نیز می گردد و در صورت تزریق در بدن انسان باعث خستگی، تب و کاهش فشار خون می گردد.این محصول موجب عفونت در دستگاه گوارش نیز می گردد و در صورت تماس بلند مدت با این ماده می تواند باعث سرطان لوزالعمده گردد.
قرارگیری طولانی مدت فرد در مجاورت این ماده باعث سیانوز، کما و کاهش ضربان قلب می گردد. این ماده در محل خشک و به دور از نور آفتاب می بایست نگهداری گردد و از لحاظ محیط زیست آسیبی برای گیاهان و حیوانات ندارد. این ماده توانایی اشتعال از خود نداشته و جزو مواد غیر آتش زا می باشد، اما می بایست از قرارگیری این ماده در برابر حرارت، گرما و یا نور مستقیم خورشید جلوگیری نمود که در صورت قرارگیری در این شرایط باعث تجزیه و تولید کف سمی اکسید سدیم می گردد.
محصولات دیگر ما: خاک دیاتومه، پلی آلومینیوم کلراید، هیدروکسید پتاسیم، تری سدیم فسفات، سیلیکاژل، قیر، سدیم تری پلی فسفات، مونو کلسیم فسفات، Bitumen، اسید سیتریک، مولکولارسیو، اکتیو آلومینا، زغال فعال، پتاسیم کربنات ، اگزالیک اسید، خاک رنگبر ، تیتانیوم دی اکسید، اسید استئاریک، گوارگام، هگزا متا فسفات سدیم ، اسید بوریک ، زانتان گام ، دی سدیم فسفات ، کربوکسی متیل سلولز ، سولفات پتاسیم ، اسید فسفریک ، بوراکس ، سولفات مس